Srbija ne zaštićuje svoje proizvode zbog rigoroznih kontrola

Za razliku od komšija, Srbija do sada nema ni jedan zaštićeni proizvod sa oznakom geografskog porekla upisan u registar na nivou Evropske unije, iako ova procedura ne iziskuje nikakve finansijske izdatke, a zasigurno može biti značajno marketinško sredstvo.

Preduslov za zaštitu proizvoda u EU je da je on prethodno zaštićen na nacionalnom nivou. U Srbiji je na nacionalnom nivou do sada zaštićeno 74 poljoprivredna proizvoda i 4 rukotvorine: pirotski ćilim, bezdanski damast, ručno pletena odeća „sirogojno“ i peškiri iz šabačkog kraja, a kao glavni aduti za zaštitu na evropskom nivou najčešće se pominju futoški kupus, leskovački ajvar i fruškogorski med.

Prema navodima Zorana Dragojevića, rukovodioca grupe za dizajn i geografske oznake porekla pri Zavodu za intelektualnu svojinu, u Srbiji postoji veliki broj proizvoda koji su registrovani, a nemaju ovlašćene korisnike.

– Neko bi pomislio da je razlog to što se ti proizvodi ne proizvode. Ali, upravo je suprotno. Međutim, ti proizvođači verovatno ne žele da uđu u rigorozne kontrole kvaliteta koje moraju da budu sprovedene. Sve to mora da bude na jednom ozbiljnijem nivou nego do sada. U Srbiji postoji loša percepcija u vezi s ovom oblasti, često se smatra da ako se proizvod zaštiti, da će svi požuriti da ga kupe. Međutim, najčešće nije tako, jer tržište obiluje različitim proizvodima i svi se trude da zaštite svoje – kaže Dragojević, a prenosi Politika.

On smatra da zaštita na nivou EU ima smisla ako je taj proizvod prisutan ne samo na nacionalnom već i na zajedničkom evropskom tržištu i ističe da ne postoji prepreka da i mi zaštitimo proizvode na nivou Unije iako nismo članica. Primer je, kako dodaje, Kolumbija, koja je zaštitila svoju kafu.

– Postoji i mogućnost zaštite proizvoda preko Lisabonskog sporazuma, koji ima 29 država, među kojima je i sedam-osam članica EU. Na taj način svoje jedinstvene proizvode danas štite veliki proizvođači hrane poput Francuske, Italije, Mađarske… Tu su nam rezultati malo bolji, jer je Srbija, preko ovog sporazuma zaštitila tri svoja proizvoda: homoljski med, aromatizovano vino „bermet“ i leskovački domaći ajvar – objašnjava Dragojević i dodaje da procedura zaštite na evropskom nivou može trajati od nekoliko meseci do godinu dana, kao i da na taj postupak druge države mogu uložiti prigovor ukoliko se ne slažu, odnosno ako osporavaju autentičnost proizvoda.