Manje je poznato da se u naučnom timu koji radi na ovoj revolucionarnoj tehnologiji nalazi i mladi beogradski naučnik. Dr Staniša Raspopović, koji radi u Švjacarskom institutu za Tehonologiju (EPFL) i Italijanskom insitutu za Biorobotiku (SSSA), pokušao je da sa Silvestrom Mićerom i timom instituta EPFL ukloni nedostatak osećaja dodira, kao jednog od glavnih nedostataka postojećih prostetičkih udova, prenosi „Glas Srpske“.
Kako ističe dr Raspopović, za sto godina od otkrića prve proteze nije bilo moguće da amputirane osobe osete ono što rade sa protezom. Veliki broj pacijenata osećao je takve proteze kao strano telo i odbijao je da ih koristi, ukoliko naravno ima drugu ruku.
– Prva osoba na svijetu koja je uprkos amputaciji uspela da oseti bogate senzorne informacije preko proteze koja je bila povezana sa nervima u nadlaktici, bio je Denis Abo Sorensen iz Danske. On je tokom jednomjesečnog testiranja mogao intuitivno i voljno da uhvati objekte i da sa povezom preko očiju, identifikuje ono što je dodirivao. Prototip ove bioničke tehnologije testiran je u martu 2013. godine tokom kliničkog ispitivanja u Rimu u Gemeli bolnici, pod nadzorom Paolo Maria Rosinija. Senzori su merili kvantitet pritiska u veštačkim tetivama, koji kontrolišu pokrete prstima, a zatim se ta mera pretvarala u električnu struju kojom su stimulisani nervi. Ali ovaj električni signal bio je suviše jak da da bi mogao biti shvaćen od strane nervnog sistema. Uz pomoć kompjuterskih algoritama, naučnici su transformisali električni signal u impulse koji senzorni nervi mogu da tumače. Čulo dodira je postignuto slanjem digitalno rafinisanog signala preko mikroelektroda hirurški implantiranih u ostatak Sorensenonvih nerava u nadlaktici – objašnjava dr Raspopović i dodaje da su bili zabrinuti zbog smanjenja osetljivosti u Denisovim nervima, jer nisu bili korišćeni više od devet godina, ali su ovi problemi izbledeli kako su naučnici uspešno aktivirali Sorensenovo čulo dodira.
Naučni rad je objavljen 5.2.2014. godine u prestižnom časopisu Science Translational Medicine, i predstavlja rezultat saradnje nekoliko evropskih univerziteta i bolnica, pod nazivom „Lifehand 2“.
– Rad na ovoj tehnologiji je trajao više od decenije, a već naredne godine očekujemo da bar nekoliko novih subjekata bude testirano sa modernijom verzijom ruke, koja bi eventualno mogla da se korisiti na duži vremenski period. Ipak, komercijalizacija će morati da pričeka na detaljne kliničke testove. Izbor kandidata je vrlo ozbiljan i povezan sa njihovom psihološkom stabilnošću, motivacijom i naravno strpljenjem – kaže dr Raspopović.
Zainteresovani pacijenti mogu da se prijave za testiranje nove bioničke ruke putem sajta evropskog projekta EPIONE, koji je trenutno u izradi, ili direktnim kontaktom sa laboratorijama u Lozani (epfl.ch) ili Pizi (sssa.bioropoticinstitute.it).
Dr Staniša Raspopović je rođen u Beogradu 1983. godine, gde je i završio Matematičku gimnaziju. Nakon mature otišao je na studije elektrotehnike u Pizu, zahvaljujući stipendiji koju je tamo dobio. Uporedo sa fakultetom radio je, kako priča, kao perač sudova, nosač, razvozač pica i konobar. Master biomedicinskog inženjeringa završio je u Pizi i Barseloni. Doktorat iz Biomedicinske robotike uradio je između Pize, Ciriha i Barselone. Danas radi paralelno u dva insituta kao istraživač i govori pet svetskih jezika.
– Izuzetno sam lepo prihvaćen i u Italiji i u Švajcarskoj, jer radim u mestima internacinolanog karaktera i otvorenih pogleda. Inače, uvek se rado vraćam u Beograd, gde bih zaista voleo da imam mogućnosti da sarađujem sa nekim kako bih pomogao vraćanju našeg društva na dostojanstveni nivo koji zaslužuje – ističe dr Raspopović.
Оставите одговор