Prema zaključcima objavljenim u studiji Vladimira Stankovića pod nazivom “Srbija u procesu spoljnih migracija”, srpska dijaspora je poslednjih godina sve mlađa i obrazovanija.
Rezultati poslednjeg popisa stanovništa Srbije pokazuju da se na radu ili boravku u inostranstvu nalazi 313.411 građana sa srpskim državljanstvom. Prosečna starost onih koji su posao i sreću potražili u inostranstvu iznosi 34,7 godina. Oni su skoro osam godina mlađi od prosečne starosti stanovništva u Srbiji, koja po popisu iznosi 42,2 godine. Sa druge strane, u Srbiji je registrovano i 234.932 povratnika sa rada u inostranstvu, prenosi novosadski „Dnevnik“.
Stanković u svojoj studiji ukazuje da u odnosu na žene, muškarci u većem procentu odlaze u inostranstvo, mada se razlika sve više smanjuje. Tako je trenutno u rasejanju 53,4 posto muškaraca i 46,6 posto žena. Više od polovine spoljnih migranata Srbije boravi u Evropi, pa ih je u Austriji 22,5 %, u Nemačkoj 17,9% , u Švajcarskoj 13,1 %… Sa druge strane, polovina od ukupnog broja povratnika iz inostranstva takođe je iz tih istih evropskih država.
Regionalne razlike
– Iako internacionalna migracija radne snage nije samo fenomen naših dana, ipak u poslednjih pet decenija ova pojava je dobila neslućene kvantitativne razmere. Ako bismo se za trenutak poslužili istorijskom analogijom, kao pandan drevnoj velikoj seobi naroda mogli bismo savremenu međunarodnu migraciju da nazovemo “velikom seobom radnog naroda”, koja po stepenu mobilnosti ne zaostaje za svojim prauzorom – ocenjuje Stanković.
Najveći udeo lica na radu ili boravku u inostranstvu u ukupnom stanovništvu 2002. godine bio je 5,3 posto, a najveći udeo u odlasku u inostranstvo ima stanovništvo iz centralne Srbije. Nasuprot tome, vojvođanski spoljno-migrantski udeli iz godine u godinu idu silaznom linijom, s izuzetkom 2002. godine, kada je bio zabeležen jednoprocentni skok. Po popisu iz 2011. godine, iz Vojvodine je na radu u inostranstvu bilo 50.328 stanovnika, a četiri decenije ranije čak 70.493 ljudi. U isto vreme, broj spoljnih migranata u centralnoj Srbiji pet puta je veći od broja migranata iz Vojvodine.
“Odliv mozgova”
U poslednje četiri decenije znatno je promenjena i obrazovna struktura iseljenika, pa su prema popisu iz 1971. godine zemlju najređe napuštali oni sa višom ili visokom školom, dok ih je po poslednjem popisu iz 2011. bilo 11 puta više ili 41.185 lica. Statistika beleži i da je šest puta manje onih bez škole ili sa nepotpunom školom, koji su otišli u inostranstvo, a najviše ih je iz južne i istočne Srbije.
U potragu za boljim životom u inostranstvu u poslednje dve decenije odlučuju se najpre stanovnici gradskih zona, a “odliv mozgova” najintenzivniji je iz beogradskog regiona. Od 12.000 studenata koji su u inostranstvu, čak 32 posto je beogradskih.
– U fokusu pažnje domaće i stručne i šire javnosti nalazi se “odliv mozgova”, odnosno odlazak visokoobrazovanog stanovništva u inostranastvo, s obzirom da se pretežno radi o mlađim ljudima u čije školovanje je država uložila značajna sredstva. Ova pojava ima vrlo negativan uticaj na ekonomsku i demografsku situaciju u Srbiji, ali još pogubnije posledice prouzrokovala je upravo migracija manuelne radne snage. Rezultati tih stihijskih i obilnih odliva jeste demografska devastacija ruralnih područja Srbije, pogotovo brdsko-planinskih i pograničnih. O raširenosti depopulacije na seoskim prostorima najuverljivije svedoči podatak da je u 2012. bilo 81,3 posto naselja sa negativnim prirodnim priraštajem – navodi Stanković.
Porodični ljudi
On ukazuje i na podatke popisa iz 1981. godine, koji su skrenuli pažnju na neke moguće indikatore tedencije trajnog preseljenja u inostranstvo znatnijeg dela spoljno-migrantske populacije. Naime, podaci tog popisa pokazuju nagli porast članova porodice lica na privremenom radu, jer je čak 40 posto njih rođeno u inostranstvu, što govori o naglom porastu zasnivanja bračnih zajednica, kaže Stanković.
Оставите одговор